ORUÇ (farzları ve farz olma şartları)
Orucun Farz Olmasının Şartları
Orucun vacip olmasının şartları üçtür:
1- Müslüman olmak.
2- Akıllı ve ergenlik çağına girmiş olmak.
3- Oruç tutabilecek güce sahip olmak.
Orucun Farzları
Orucun farzları dörttür:
Niyet etmek, yemek, içmek, cinsi münasebet ile kasten kusmaktan uzak durmaktır.
Niyetin yeri kalptir. Kalben niyet etmek gerekir. Ramazan veya nezir orucu için geceden niyet etmek gerekir.
Orucun farz olmasının ilk iki şartı mükellef olmanın temel esaslarıdır. Üçüncü şartı da oruç tutabilecek güce sahip olmaktır. Yüce Allah Kuran-ı Kerim'de: "Oruç tutmaya gücü yetmeyenlere bir fakirin doyumu kadar fidye vardır." (Bakara: 2/184) buyurmuştur.
İbni Abbas, bu ayet-i kerimenin yaşlılar ve kadınlar için nazil olduğunu rivayet eder.
Orucun farzlarından niyet kalben getirilmelidir. Ramazan veya nezir orucundan hangisi ise geceden niyet etmek gerekir.
Orucun farzlarından ilki olan niyet için delil.
Hadis-i şerifte Rasulullah (s.a.v) şöyle buyurmuştur: "Fecrden önce niyet etmeyenin orucu yoktur." (Darekutni, 2/172)
Farz olan oruçlarda tayin şarttır. Yani Ramazan orucu, kazası, kefarreti veya nezir orucu olduğunu tayin etmektir.
Niyetin en uygunu şöyledir:
"Niyet ettim Allah rızası için bu senenin farz olan yarınki Ramazan ayı orucunu tutmaya."
Yüce Allah Kuran-ı Kerim'de: “Fecrin beyaz ipliği (aydınlığı) kara ipliğinden (karanlığından) ayrılıncaya kadar, yiyin için sonra gece oluncaya kadar (güneş batıncaya kadar) orucu tamamlayın.” (Bakara: 2/187) buyurmuştur.
Orucun Farzları
Sahur vaktinden iftar vaktine kadar yememek, içmemek, cinsi münasebetten kaçınmak ve kusmamak gibi sakınmamız gereken hususlar orucun farzlarıdır. Bilerek veya kasten kusmak orucu bozar, ayrıca mideden gelen ekşi suyu ve ağıza gelen balgamı tekrar yutmak da orucu bozar.
Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmuştur:
"Oruçlu iken kendisine kusmak galebe edip kusan kimseye kaza yoktur. Fakat kendisi bilerek kusarsa kaza etmesi gerekir." (Ebu Davud, 238. Tirmizi, 720)